Samenwerking tussen speciaal en regulier onderwijs in Krommenie
Twee middelbare scholen in Noord-Holland werken intensief samen in de leerroute basiskader Zorg en Welzijn. We spraken over deze samenwerking met Karin van Gastel, directeur Trias VMBO, een voortgezet onderwijs (vo)-school met 1205 leerlingen, en met Ton Okkels, directeur Altra College Zaanstreek, een voortgezet speciaal onderwijs (vso)-school met 116 leerlingen.
Hoe kwam de samenwerking tot stand?
Ton: “Collega-directeur Pien Stroethoff voerde zo’n samenwerking met het voortgezet onderwijs al goed uit bij Altra Hoofddorp. Toen ontstond vijf jaar geleden het idee om dit ook bij Altra in Krommenie uit te rollen.”
Karin: “We hebben het praktijkprogramma met elkaar gedeeld zoals Trias VMBO dat doet voor basiskader 3de en 4de klas. Docenten van Altra kwamen bij ons kijken hoe dat eruitziet en of zij dit over kunnen nemen. De toetsing en afsluiting (PTA) deelden we zodanig met elkaar dat het voor iedereen duidelijk is welk eindresultaat de leerlingen moeten halen.”
Ton: “We sluiten aan bij Trias VMBO zodat onze leerlingen ook examen kunnen doen. We hebben gekeken wat we moeten doen qua eisen en wat we nodig hebben. Samenwerkingsverband VO Zaanstreek (SVZ) ondersteunde ons hierbij: in materialen én in formatie. Leerlingen hebben op deze manier een eerlijke kans.”
Wat komt er allemaal bij kijken?
Ton: “Onze leerlingen doen de praktijklessen precies hetzelfde als bij Trias VMBO. Ze leren op eenzelfde manier afstuderen. We hebben een praktijklokaal ingericht. Onze leerlingen gaan ook weleens naar Trias VMBO. Die samenwerking is ontstaan in de loop der jaren. Overleg vindt meestal plaats over dingen die synchroon moeten lopen. Onze leerlingen krijgen een volwaardig diploma kader Zorg en Welzijn. Het enige dat we niet samen doen zijn de theorielessen. Die doen onze leerlingen via het staatsexamen.”
Karin: “Ik vind deze samenwerking fantastisch. Er zijn kinderen die vanuit het primair onderwijs rechtstreeks naar het vso gaan. Maar er zijn ook leerlingen die halverwege het vo naar het vso gaan. Die gaan dus halverwege Trias VMBO naar Altra. Voor de richting Zorg en Welzijn kunnen die leerlingen op deze manier een volwaardig diploma halen. Voor ouders en kinderen is het fijn want het is vaak helaas een teleurstelling als ze horen dat ze naar het vso gaan. Terwijl de leerling juist met de goede ondersteuning en begeleiding van het vso hun schoolloopbaan beter gaan doorlopen.”
Genoeg hebben aan een half woord
Ton: “We hebben veel overeenkomsten en veel verschillen. In het begin heb je een ander programma en een ander rooster. Je moet je rooster een beetje aanpassen. Door onze kleine klassen en persoonlijke begeleiding kunnen we veel meters maken. In het begin gaat zo’n samenwerking stroef: je kent elkaar niet. Gaandeweg leerden we elkaar kennen en werken we goed samen. We komen bij elkaar op school, we hebben meer begrip voor elkaars situaties. Nu hebben we aan een half woord genoeg.”
Karin: “Absoluut. Het levert ons ook veel op. Alle leerlingen passend onderwijs geven, is een mooi streven maar niet altijd de werkelijkheid. En dat zit ‘m niet in het kind. Dat zit ‘m erin dat wij dat niet kunnen. De randvoorwaarden hebben we niet in huis. Ik ben heel blij dat Altra er is en dat onze leerlingen indien nodig kunnen overstappen naar Altra en goed begeleid worden en een diploma kunnen halen.”
Ton: “Het is mooi dat we elkaars wegen vinden. Voor het tweede jaar gaan we leerlingen diplomeren. Vorig jaar verstrekten we drie diploma’s en dit jaar hebben we een verdubbeling daarvan. Dat is een enorme stap vooruit.”
Jullie gaan allebei na de zomer wat anders doen. Beide scholen krijgen nieuwe directeuren. Hebben jullie advies voor jullie opvolgers?
Ton: “In het SVZ Ondersteuningsplan werken we al toe naar inclusief onderwijs, maar zo ver zijn we nog niet. Verken eerst de boel met elkaar, en kom steeds weer een stapje verder. Misschien nog een route erbij. Maar focus eerst op het plan om samen havo en vwo op te starten. Maak middelen en expertise ervoor vrij. Tijd in begeleiding van onze leerlingen moet je organiseren, anders is inclusief werken bijna onmogelijk. Als je genoeg mensen hebt, kan je het organiseren. Blijf met elkaar in gesprek, gooi harde noten die er zijn op tafel en probeer er altijd uit te komen. We doen het voor de leerlingen en niet voor onszelf.”
Karin: “En bedenk waarom er zoveel thuiszitters zijn. Dat ligt ook aan het systeem dat wij hebben bedacht. Blijf realistisch en blijf het kind voor ogen houden.”
8 juli 2024
