We willen onderwijs waar alle jongeren elkaar tegenkomen; inclusief onderwijs. Goed onderwijs met passende ondersteuning, dicht bij waar een leerling woont. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) wil dat alle scholen in 2035 inclusief onderwijs bieden. SVZ maakt daar nu al werk van. Een update over doelstelling 3 uit ons ondersteuningsplan.
Wat is inclusief onderwijs?
De definitie van OCW is ‘Binnen een inclusieve leeromgeving zijn alle kinderen welkom op een school dichtbij huis. Er wordt vanuit een pedagogische basis gewerkt aan de brede ontwikkeling van alle kinderen. Elk kind ontwikkelt zich, wordt gezien en hoort erbij. De kinderen leren met en van elkaar. Het schoolteam is multidisciplinair en biedt de ondersteuning die nodig is om alle kinderen onderwijs te bieden. De inclusieve leeromgeving is toegankelijk voor alle kinderen, leraren en ouders.’ De overheid publiceerde onlangs een bijpassende Infographic inclusief onderwijs.
SVZ legt inclusief onderwijs uit met deze afbeelding (zie ook pagina 9 Ondersteuningsplan):
Bij inclusief onderwijs – het plaatje rechtsonder – worden barrières in de context weggehaald (het hek is weg) om ervoor te zorgen dat iedereen mee kan doen. Als het dan nog nodig is, wordt passende ondersteuning geboden (de kratjes uit het plaatje rechtsboven).
Inclusiever maken van onderwijs
Op elke school is een team dat leerlingen en docenten goed ondersteunt zodat iedere jongere zich ontwikkelt, leert en meedoet. De samenstelling van dit team is belangrijk omdat er verschillen zijn per jongere en per ondersteuningsbehoefte. Zo’n team bestaat uit de schoolleider, docenten, ondersteunend onderwijspersoneel en zo nodig jeugdhulp- en zorgpersoneel. Docenten staan er dus niet alleen voor en krijgen de benodigde hulp van dit schoolteam.
Daarnaast kan het netwerk om de school heen ingezet worden. Bijvoorbeeld met inzet van de gedragswetenschappers van ons Kennis- en Expertisecentrum (KEC). Het schoolteam kan bij de gedragswetenschappers terecht met vragen over leerlingen, klassen en schoolbeleid in relatie tot inclusief en passend onderwijs.
Inclusief Onderwijs Groep Sint Michaël College
SVZ is ook betrokken bij projecten om leerlingen die meer ondersteuning nodig hebben in het reguliere onderwijs te houden. Een groepje havo- en vwo-bovenbouwleerlingen met ondersteuningsbehoeften waarin tot nu toe niet in het regulier onderwijs kon worden voorzien, volgt nu les op het Sint Michaël College. Deze Inclusief Onderwijs Groep (IOG) zit in twee vaste lokalen.
De groep krijgt een voorspelbaar weekprogramma en weinig tot geen tussenuren. De docenten van het Sint Michaël College geven de groep de vaklessen. De mentor en onderwijsassistent zijn elke dag aanwezig voor extra ondersteuning van de leerlingen. De KEC-gedragswetenschapper die verbonden is aan het Sint Michaël College analyseert de bij de leerlingen afgenomen vragenlijsten en die info wordt meegenomen in de evaluaties. Alle IOG-leerlingen hebben een ontwikkelingsperspectiefplan dat vier keer per schooljaar wordt geëvalueerd.
Nieuwe maatwerkklas de Brug
Praktijkschool de Brug is dit schooljaar gestart met een groep leerlingen met een zeer intensieve ondersteuningsbehoefte, waardoor zij zijn aangewezen op een maatwerkaanbod.
Leerlingen zitten om diverse redenen in deze nieuwe maatwerkklas:
- de leerling kan nog niet uitstromen naar het voortgezet speciaal onderwijs (vso);
- er is sprake van thuiszittersproblematiek en er is behoefte aan begeleid herstel van de schoolgang;
- de ondersteuningsbehoefte van de leerling overstijgt het reguliere pro-aanbod (praktijkonderwijs) en ondersteuningsaanbod binnen de school;
- of er vindt op verzoek van het vso onderzoek plaats naar de mogelijkheid om de leerling begeleid terug te laten stromen naar het reguliere praktijkonderwijs.
In de maatwerkklas kan een leerling tot twaalf maanden les volgen ter overbrugging naar regulier of gespecialiseerd onderwijs en/of uitstromen naar dagbesteding/arbeid. De groep heeft een eigen lokaal in de school met een eigen docent en docentondersteuner. De leerlingen volgen een aangepast onderwijsprogramma van ongeveer vier dagdelen per week. Waar mogelijk wordt dit verder uitgebreid, onder begeleiding, met praktijklessen en het lopen van stage. De KEC-gedragswetenschapper die verbonden is aan Praktijkschool de Brug werkt samen met de interne en externe betrokkenen bij dit project.
SVZ is daarnaast samen met de besturen en de scholen bezig met projecten om leerlingen uit het vso mee te laten doen in het regulier onderwijs (zie het voorbeeld uit de vorige nieuwsbrief). Het landelijke Steunpunt Passend Onderwijs helpt ook bij de samenwerking tussen regulier en gespecialiseerd onderwijs.
Inclusiever onderwijs in het land
We kijken ook geregeld buiten onze regio om kennis op te halen en ervaringen uit te wisselen. Zo waren we in juni met een aantal afgevaardigden bij de jaarlijkse conferentie Naar inclusiever onderwijs. In september ging ons KEC met een aantal scholen uit het po en vo naar de studiedag hoogbegaafdheid en onze beleidsmedewerker naar een bijeenkomst van het Steunpunt Passend Onderwijs over docenten opleiden voor inclusiever onderwijs. In november zijn wij van de partij bij het werkbezoek inclusiever onderwijs aan samenwerkingsverband Noord-Kennemerland.
